Σημείωμα για την γονική αποξένωση προς την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων -Θέσεις Παγκύπριου Συνδέσμου Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων
Ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων επισημαίνει την ανάγκη μιας ριζικής αναθεώρησης του Οικογενειακού Δικαίου η οποία θα αντιμετωπίζει σωστά, δίκαια και προς τους δύο γονείς αλλά και με σεβασμό στα δικαιώματα του παιδιού, όλα τα ζητήματα που προκύπτουν από την διάλυση ενός γάμου, περιλαμβανομένων των προβλημάτων που σχετίζονται με την επικοινωνία γονέων και παιδιών.
Προβλήματα από την λειτουργία των Οικογενειακών Δικαστηρίων
Ο Σύνδεσμος επισημαίνει ότι τα προβλήματα από την λειτουργία των οικογενειακών δικαστηρίων είναι πολλά και θα πρέπει να επιλυθούν στο σύνολο τους Είναι αναγκαία η ενοποίηση των διαδικασιών που απαιτούνται να καταχωρηθούν στα Οικογενειακά Δικαστήρια, να επιλυθούν θέματα που αφορούν τις χαμηλές διατροφές που επιδικάζονται , την γονική μέριμνα που ταλαιπωρεί για χρόνια μέχρι να ληφθεί τελική απόφαση, τις περιουσιακές διαφορές συζύγων που δεν επιλύουν τα ζητήματα των χρεών αλλά και της νομικής αρωγής που έχει περιοριστεί και την αρνούνται οι κρατικές υπηρεσίες στους ανθρώπους που την έχουν ανάγκη.
Ανάγκη ριζικής τροποποίησης του οικογενειακού δικαίου-Γονική αποξένωση
Τονίζουμε την ανάγκη ριζικής και συνολικής αντιμετώπισης των προβλημάτων και χαιρετίζουμε την πρόταση του ΑΚΕΛ για σύσταση μίας ad hoc νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής η οποία να ετοιμάσει εντός τακτού χρονικού διαστήματος τροποποιητικά νομοσχέδια για τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου με στόχο τη στήριξη της μονογονεϊκής οικογένειας ως νέου κοινωνικού πυρήνα ανάπτυξης παιδιών και γυναικών.
Το θέμα της γονικής αποξένωσης όπως ακριβώς και τα προβλήματα που προκύπτουν από τη γονική αποξένωση θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως μια πτυχή των προβλημάτων που προκύπτουν από την διάλυση ενός γάμου και να λυθούν στα πλαίσια μιας συνολικής ρύθμισης. Και επειδή πρώτιστος στόχος του δικαστηρίου είναι το συμφέρον των παιδιών, επιβάλλεται να εισαχθεί δυνατότητα στα δικαστήρια να παραπέμπουν με διάταγμα περιπτώσεις γονικής αποξένωσης πρώτα σε αξιολόγηση από επαγγελματία ψυχολόγο και στην συνέχεια σε ψυχολογική υποστήριξη. Με τον τρόπο αυτό θα εντοπίζονται οι πραγματικοί λόγοι της αποξένωσης ( ποιος εν τέλει ευθύνεται?) και θα παραπέμπονται οι γονείς και τα παιδιά σε διαδικασία σωστής αποκατάστασης της γονικής σχέσης ώστε τα παιδιά να σταματήσουν να θυματοποιούνται ή ακόμα και να μην ταλαιπωρούνται με ανεφάρμοστα διατάγματα.
Σεβασμός στα δικαιώματα του παιδιού
Σε κάθε περίπτωση το οικογενειακό δικαστήριο θα πρέπει να ενεργεί με ταχύτητα και σεβασμό στο ψυχισμό των παιδιών. Αλλά και οι δύο γονείς να μάθουν να σέβονται την προσωπικότητα, τα θέλω και τα δικαιώματα των παιδιών τους μέσα στον σύγχρονο κόσμο και να μην εξοντώνουν αυτά με τους δικούς τους εγωισμούς. Δηλαδή η γονική σχέση να μην είναι εν τέλει μια βασανιστική διαδικασία για το παιδί αλλά να κερδίζεται με σωστή υποστήριξη. Δυστυχώς η διαιώνιση των οικογενειακών διαφορών δημιουργούν το υπόβαθρο να «χρησιμοποιούνται» σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά για εκδίκηση και πρόκληση ταλαιπωρίας ανάμεσα στους γονείς με στόχο την απόσπαση «οφέλους» ή λύσεων στις άλλες διαφορές , όπως τα περιουσιακά ή το διαζύγιο ή τις διατροφές.
Αναβάθμιση του ρόλου του Γραφείου Ευημερίας-Απουσία υποστηρικτικών δομών πρόσληψη ειδικών
Στην διαδικασία αυτή σημαντικό ρόλο έχει να παίξει το Γραφείο Ευημερίας το οποίο είναι αποδυναμωμένο και οι λειτουργοί του δεν μπορούν να κάνουν σωστή δουλειά αφού δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν σωστά με κάθε περίπτωση .Πρέπει να προσληφθούν ειδικοί ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, οι οποίοι να αποσπαστούν στην υποστήριξη της δουλειάς των οικογενειακών δικαστηρίων και της στήριξης της μονογονεϊκής οικογένειας και των παιδιών, ιδιαίτερα στην χρονική περίοδο επίλυσης των διαφορών. Αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι μια θλιβερή υπόθεση παντελούς απουσίας υποστηρικτικών δομών.
Δικαίωμα επικοινωνίας –φυλάκιση μητέρων – έμφυλη διάκριση
Να μην ξεχνούμε ότι υπάρχουν και πατεράδες οι οποίοι δεν ασκούν το δικαίωμα επικοινωνίας αφού σήμερα η επικοινωνία αποτελεί δικαίωμα για τους πατεράδες ενώ για τις μητέρες υποχρέωση. Ως αποτέλεσμα αυτής της διάκρισης μητέρες φυλακίζονται άδικα και αδικαιολόγητα επειδή τα παιδιά αρνούνται να πάνε στον πατέρα τους, χωρίς να διαγνωστούν οι πραγματικοί λόγοι που το παιδί δεν πάει στον πατέρα του, ενώ για άλλες μητέρες το διάταγμα επικοινωνίας κρέμεται πάνω στο κεφάλι τους σαν δαμόκλεια σπάθη ακόμα και αν έχουν αντικειμενική δυσκολία να συμμορφωθούν (θεωρούνται ότι παραβαίνουν το διάταγμα ) .
Πρέπει ως κοινωνία να μας απασχολήσει και το δικαίωμα των γυναικών μονογονεϊκών να εργαστούν και να συνεχίσουν επίσης την ζωή τους , να συμμετέχουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι .Αυτό μπορεί να γίνει με σωστή και ισότιμη μεταχείριση των γονιών μετά το διαζύγιο, με ισότιμη κατανομή ευθυνών και υποχρεωτική άσκηση της επικοινωνίας από τον πατέρα με δεσμευτικό επίσης διάταγμα γιατί εν τέλει αυτός που πληρώνει το μεγάλο κόστος ενός διαζυγίου είναι οι γυναίκες που έχουν την φύλαξη των παιδιών τους και την αναλαμβάνουν χωρίς επαρκείς διατροφές , χωρίς ουσιαστική κρατική στήριξη, χωρίς επαρκείς υποδομές φροντίδας των παιδιών και χωρίς δουλειά πολλές φορές.
Όχι άλλες μπαλωματικές λύσεις
Είναι φανερό πια ότι το όλο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης στα οικογενειακά δικαστήρια νοσεί και δεν μπορεί να λυθεί με μπαλώματα. Τα προβλήματα που δημιουργούνται στην επίλυση των οικογενειακών διαφορών επιβεβαιώνουν ότι η πρόταση του ΑΚΕΛ για ριζική αναθεώρηση του δικαίου είναι και επίκαιρη και επείγουσα ανάγκη να προχωρήσει .Αναμένουμε ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση στην σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με την συμμετοχή όλων των αρμόδιων και ενδιαφερόμενων φορέων.
Αργεντούλα Ιωάννου
Πρόεδρος
Παγκύπριου Συνδέσμου Μονογονεϊκών Οικογενειών & Φίλων
