ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΜΟΝΟΓΟΝΕΙΚΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΕΙΡΙΣΜΟ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΒΙΑΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ:
24/9/2019
Νέα κουλτούρα /νέες διαδικασίες
1) Να σταματήσει να αντιμετωπίζεται η ενδοοικογενειακή βία, ή, η βία σε ένα ζευγάρι ως «πτυχή» της ιδιωτικής σχέσης, που αρνείται η Αστυνομία να επέμβει. Ξεκινώντας από την συντηρητική θέση «τα εν οίκω μη εν δήμω», της αντίληψης του άντρα-αφέντη ο οποίος δικαιούται μέσα-μέσα να παρεκκλίνει, να θυμώνει και να μεταχειρίζεται «το αντικείμενο ιδιοκτησίας του» κατά το δοκούν, έχει κτιστεί ολόκληρο το σύστημα αντιμετώπισης των υποθέσεων βίας από τις Αρχές και κυρίως από την Αστυνομία κι αυτό πρέπει άμεσα να ανατραπεί. Να σταματήσει ο αστυνομικός που έρχεται αντιμέτωπος με θύμα βίας να παρέχει συμβουλευτική στο ζευγάρι, ή να αναλαμβάνει ρόλο «κοινωνικού λειτουργού» ώστε «να επανέλθει η ειρήνη στην οικογένεια». Να σταματήσει η Αστυνομία να εκφράζει συντηρητικές και σεξιστικές αντιλήψεις απενοχοποίησης της βίας ως «δικαίωμα» του συζύγου και ως μέρος μιας συζυγικής σχέσης και να αναλαμβάνει αυτόκλητα ρόλο κοινωνικού λειτουργού.
2) Να θεσμοθετηθεί με διαφάνεια και δημόσιο διάλογο με τις οργανώσεις γυναικών, μια διαδικασία χειρισμού των υποθέσεων με στόχο την ταχύτατη και αποτελεσματική προστασία του θύματος. Ο κάθε αστυνομικός να καταγράφει με λεπτομέρεια τους χειρισμούς του ώστε να ελέγχεται.
3) Αναθεώρηση όλων των πρωτόκολλων για τους χειρισμούς της Αστυνομίας μέσω επιστημονικής ομάδας ψυχολόγων, κοινωνιολόγων, εγκληματολόγων και επιστημόνων έμφυλης ισότητας. Το πρόβλημα να ειδωθεί ως έμφυλο πρόβλημα.
4) Θεσμοθέτηση διαδικασίας ελέγχου εφαρμογής των πρωτοκόλλων, με μετρήσιμους δείκτες, ώστε να μην παραμένουν συμβουλευτικού χαρακτήρα ή απλές «συστάσεις».
5) Να εφαρμοστούν οι αρχές του gender mainstreaming και gender budgeting στη σύνταξη των πρωτοκόλλων και στη διαδικασία ελέγχου.
6) Σύσταση συνεχούς ομάδας, με την συμμετοχή όλων των αρμόδιων φορέων εντός και εκτός Αστυνομίας, ΜΚΟ προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών και πανεπιστημίων, τόσο για τη θεσμοθέτηση νέων πρωτοκόλλων και διαδικασιών διερεύνησης υποθέσεων βίας, όσο και για τη συνεχή παρακολούθηση της αποτελεσματικής αντιμετώπισης της βίας και κατάθεση εισηγήσεων για βελτίωση των διαδικασιών.
7) Υιοθέτηση ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών παρακολούθησης της πορείας των καταγγελιών βίας (π.χ. καταγγελίες, καταγραφή περιστατικών, ταξινόμηση, αριθμός περιπτώσεων που οδηγούνται στα δικαστήρια, πόσες αποσύρονται και πόσες ολοκληρώνονται με καταδίκη, καταγραφή ποινών).
8) Ενθάρρυνση από τους αστυνομικούς προς τα θύματα για κατάθεση/καταγγελία, αλλά και για να μην αποσύρουν τις καταγγελίες, μέχρι τελικής εκδίκασης.
9) Απαγόρευση ερωτήσεων σεξιστικού χαρακτήρα, επαναθυματοποίησης του θύματος, και ενοχοποίησης του, για την καταγγελία σε βάρος συντρόφου της.
Εκπαίδευση αστυνομικών
10) Άμεση αξιολόγηση της εκπαίδευσης των αστυνομικών (χρόνος, ποιότητα, συχνότητα, θέματα εκπαίδευσης, καθώς και ακαδημαϊκού υπόβαθρου εκπαιδευτών). Ο αστυνομικός να εκπαιδεύεται να αναγνωρίζει και να διερευνά όλες τις μορφές βίας, σωματικής, ψυχολογικής, λεκτικής και σεξουαλικής.
11) Υποχρεωτική βασική και περιοδική εκπαίδευση αστυνομικών, με καθορισμό αριθμού ωρών εκπαίδευσης κατ’ έτος στην αστυνομική ακαδημία, με κάλυψη εντός τακτής χρονικής περιόδου, θεμάτων έμφυλης ισότητας, διακρίσεων, και βίας κατά των γυναικών, σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης γυναικών και παιδιών, αλλά και όλων των σχετικών νομοθεσιών και διεθνών συμβάσεων, με εξετάσεις και χορήγηση αντίστοιχης βεβαίωσης.
12) Σταθερή και μόνιμη συνεργασία της Αστυνομικής Ακαδημίας με ΜΚΟ γυναικών, για κοινά σεμινάρια και μεταφορά βιωμένων εμπειριών στους αστυνομικούς, ανάλυση του προβλήματος, καθώς και έμφυλη ανάλυση από καθηγητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Τμήματος Σπουδών Φύλου, για την έμφυλη ανάλυση της βίας.
Κοινωνικές/θεσμικές συνέργειες
13) Θεσμοθέτηση συνεργασίας/επικοινωνίας της Αστυνομίας με ΜΚΟ που καταγγέλλουν και συνοδεύουν θύματα, για την άμεση διερεύνηση υποθέσεων βίας κατά των γυναικών.
14) Να συσταθεί ομάδα αρμόδια για τον χειρισμό περιστατικών βίας κατά των γυναικών σε κάθε επαρχιακή αστυνομική διοίκηση, στελεχωμένη με αξιωματικό του Τμήματος Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων, ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού, η οποία ομάδα θα παρακολουθεί τη διεκπεραίωση, καταχώρηση και εκδίκαση των υποθέσεων στο Δικαστήριο.
15) Να οριστεί άτομο επικοινωνίας σε κάθε επαρχία, όπου οι συγκεκριμένες ομάδες/ΜΚΟ γυναικών, να μπορούν να απευθύνονται άμεσα για παραπομπή υπόθεσης.
16) Δημιουργία ειδικής ομάδας χειρισμών βίας, με εξειδικευμένη κατάρτιση στο Αρχηγείο που θα είναι αρμόδια αρχή ελέγχου των τοπικών χειρισμών των επαρχιών. Η ομάδα θα εμπλέκει όλες τις άλλες σχετικές κρατικές υπηρεσίες (Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας/Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας).
17) Να καταγράφονται όλα τα περιστατικά, ακόμα κι όσα αρνήθηκαν τελικά να δώσουν κατάθεση, όπως επίσης να καταγράφεται κι ο λόγος που αρνήθηκαν εν τέλει να δώσουν κατάθεση παρόλο που αρχικά επισκέφθηκαν τον αστυνομικό σταθμό για να καταγγείλουν βία, ή να ζητήσουν προστασία, ή να υποβάλουν παράπονο. Οι υποθέσεις αυτές να παραπέμπονται στο Γραφείο Ευημερίας για περεταίρω χειρισμό με υποχρέωση του Γραφείου Ευημερίας να ενημερώσει πίσω την Αστυνομία για την κατάληξη.
18) Υποχρεωτική παραπομπή του θύτη σε αγωγή/θεραπεία αυτού, κατόπιν αξιολόγησης του ψυχολογικού προφίλ του από ψυχίατρο ή ψυχολόγο, αναλόγως της εικόνας. Το Γραφείο Ευημερίας ή, η Αστυνομία, να έχουν δικαίωμα για έκδοση διατάγματος υποχρεωτικής παραπομπής σε τέτοια αξιολόγηση/αγωγή/θεραπεία.
19) Να μην γίνεται αποδεκτή η απόσυρση εκτός εάν το θύμα παρουσιαστεί στην Αστυνομία με συνοδεία του Γραφείου Ευημερίας μετά το πέρας 7 ημερών για να δηλώσει αυτό, και νοουμένου ότι ο θύτης έχει ήδη αξιολογηθεί και ενταχθεί σε πρόγραμμα αποθεραπείας. Η υπόθεση δεν θα αποσύρεται μέχρι ο θύτης να παρουσιάσει βεβαίωση παρακολούθησης θεραπειών και/ή άλλης αγωγής.
20) Άμεση προστασία των παιδιών σε περίπτωση που η μητέρα αποφασίσει να καταγγείλει, τόσο από την Αστυνομία, όσο κι από το Γραφείο Ευημερίας.
21) Εμπλοκή της Εισαγγελίας σε όλη τη διαδικασία. Να ενεργεί ως δικηγόρος της Δημοκρατίας για προστασία του θύματος.
22) Άμεση τοποθέτηση του θύματος από της υποβολής παραπόνου, σε στέγη/ξενοδοχείο/ξενώνα/καταφύγιο από την Αστυνομία, μέχρι την οριστική διευθέτηση κατοικίας και μέχρι την ανάληψη των ευθυνών του Γραφείου Ευημερίας.
23) Με την καταχώρηση υπόθεσης στο Δικαστήριο από την Αστυνομία, να είναι υπόχρεο το Γραφείο Ευημερίας για προστασία του θύματος και των παιδιών, με τη παραχώρηση στέγης ή ενοικίου, διαδικασία που θα ενεργοποιείται από την Αστυνομία από της λήψης κατάθεσης από το θύμα.
24) Μόλις καταγγελθεί βία, το θύμα να συνοδεύεται από αστυνομικό, σε νοσοκομείο για ιατρικές εξετάσεις.
25) Αποτελεσματική/συμπληρωματική προστασία. Άμεση σύλληψη και έκδοση διατάγματος προσωποκράτησης με την λήψη κατάθεσης από το θύμα, ώστε να δίνεται χρόνος λήψης μέτρων προστασίας, ή, απομάκρυνσης του θύματος.
26) Μόλις καταχωρηθεί καταγγελία βίας, να γίνεται άμεση διερεύνηση για ύπαρξη νόμιμων ή παράνομων όπλων στην κατοχή του θύτη και κατάσχεση τους.
27) Συνοδεία του θύματος και των παιδιών σε σχολεία, εργασία και στην οικία τους μετά την καταγγελία.
28) Άμεση απομάκρυνση του θύτη από το θύμα και την οικία τους με έκδοση άμεσων διαταγμάτων που να απαγορεύουν σε αυτόν να πλησιάσει, εάν το συμφέρον του θύματος και των παιδιών απαιτεί την παραμονή της οικογένειας εντός της κατοικίας της οικογένειας.
29) Να αρθεί ο Κανονισμός του ορίου των 48 ωρών για την αναζήτηση ελλείποντος προσώπου. Οι πρώτες ώρες είναι εξαιρετικά σημαντικές για να προλάβουμε κινδύνους.
30) Διασφάλιση της οικονομικής/κοινωνικής στήριξης του θύματος ή της οικογένειας αυτού, κατά τη διάρκεια της δίκης.
31) Η θεσμοθέτηση μόνιμης Επιτροπής από όλους τους αρμόδιους φορείς και ΜΚΟ γυναικών, με σκοπό την παρακολούθηση εφαρμογής και υλοποίησης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης χωρίς επιφυλάξεις και εξαιρέσεις.
Αρμοδιότητα/ διαδικασία διερεύνησης
32) Υιοθέτηση οδηγιών προς τους αστυνομικούς σταθμούς/λήπτες παραπόνου για βία σε βάρος γυναίκας, για την καθοδήγηση, προστασία αυτής από μη συνέχιση της κακοποίησης, άμεση ενημέρωση Γραφείου Ευημερίας, μεταφορά σε ασφαλές μέρος διανυκτέρευσης με τη συνεννόηση του Γραφείου Ευημερίας και συνοδεία στο ΤΑΕ της αντίστοιχης επαρχίας για λήψη κατάθεσης από το θύμα.
33) Άμεση επέμβαση της αστυνομίας μετά από τηλεφωνική καταγγελία των θυμάτων ή άλλων που αντιλήφθηκαν το περιστατικό βίας και ανάληψη της προστασίας του θύματος ως η πρώτη κρατική υπηρεσία που ήρθε σε επαφή με το θύμα.
34) Να μεταβαίνει ο αστυνομικός στο χώρο του θύματος σε περίπτωση που το θύμα δεν μπορεί να έρθει στον αστυνομικό σταθμό.
35) Οι υποθέσεις βίας κατά των γυναικών να διερευνούνται μόνο από το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων της κάθε Επαρχιακής Αστυνομικής Διοίκησης, από/ή στην παρουσία γυναίκας αστυνομικού, αλλά πάντως, όχι από το Τμήμα μικροπαραβάσεων.
36) Η κατάθεση του θύματος να γίνεται στην παρουσία κοινωνικού λειτουργού όπως και η μαρτυρία αυτού στο Δικαστήριο.
37) Κατά τη διάρκεια της κατάθεσης, να μπορεί να συνοδεύει, να παρευρίσκεται και να παρακολουθεί μέλος ΜΚΟ γυναικών/κατά της βίας σε βάρος των γυναικών.
Επανένταξη/ στήριξη/προστασία
38) Δημιουργία ομάδας στήριξης και καθοδήγησης για σκοπούς επανένταξης και ψυχολογικής αποκατάστασης του θύματος μετά το περιστατικό βίας, αλλά και παιδοψυχολόγων και άλλων ειδικοτήτων σε περίπτωση που στην υπόθεση εμπλέκεται παιδί.
39) Η εγγύηση της προστασίας και ασφάλειας του θύματος μετά την έκτιση της ποινής του θύτη, ή, εάν βρίσκεται ελεύθερος μέχρι την εκδίκαση.
Αργεντούλα Ιωάννου
Πρόεδρος Παγκύπριου Συνδέσμου
Μονογονεικών Οικογενειών Και Φίλων
Κοινοποίηση:
Κον Γιώργο Σαββίδη
Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως
Στοιχεία επικοινωνίας:
Φαξ: 25347727 Τηλ: 25358090 – 99679594 Email: argentoula@argen-law.com
