ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΜΟΝΟΓΟΝΕΙΚΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟ ΙΣΟΤΗΤΑΣ
Θέμα: Προβλήματα μονογονιών και δράσεις στα πλαίσια του Στρατηγικού Σχεδίου για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών 2014 -2017 (ΣΣΔΙ).
Αγαπητή κα Αντωνίου ,
Ημερομηνία 11/5/2015
Σε συνέχεια της επιστολής μας ημερομηνίας 11/5/2015 με την παρούσα σας παραθέτουμε τα προβλήματα των μονογονεικών οικογενειών τα οποία άπτονται των ζητημάτων ισότητας των φύλων και υποβάλλουμε τις προτάσεις μας για δράσεις, οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια του νέου Στρατηγικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών 2014 -2017 (ΣΣΔΙ).
Α. Ενημέρωση ευαισθητοποίηση γυναικών για τα δικαιώματα τους
Όπως αναφέρεται στο Στόχο 2 του ΣΣΔΙ ( εκσυγχρονισμός/βελτίωση νομοθετικού πλαισίου) η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γυναικών για τα δικαιώματα τους πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής (σελ. 15)..
Επιπρόσθετα στον ενδιάμεσο στόχο 2 (2.2.3 και 2.2.4 ) αναφέρονται δράσεις για την διαφώτιση για τις νομοθεσίες ισότητας καθώς επίσης και διαφώτιση για τα υπάρχοντα σώματα διεκδίκησης των δικαιωμάτων των γυναικών όπου υπάρχει παραβίαση.
Στόχος μας στα πλαίσια της πιο πάνω ανάγκης είναι να ενημερώσουμε τις γυναίκες μονογονιούς σε σχέση με τα δικαιώματα τους μέσα από τις νομοθεσίες ισότητας και τους φορείς διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους, να ευαισθητοποιήσουμε ευρύτερα την κοινωνία για τα προβλήματα των μονογονιών και να εντοπίσουμε τις αδυναμίες των νομοθεσιών ώστε να υποβάλουμε προτάσεις για βελτίωση αυτών.
Ως εκ τούτου αποφασίσαμε όπως διοργανώσουμε για τον προσεχή Σεπτέμβρη /Οκτωβρη επαρχιακές ημερίδες στα πόλεις Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο για διαφώτιση και συζήτηση επι των νομοθεσιών που αφορούν τους μονογονιούς.
Επιπρόσθετα προγραμματίζουμε να εκδώσουμε έντυπο ( τριπτυχο/τετράπτυχο), για να κυκλοφορήσαμε στα μέλη μας, σε άλλους μονογονιούς παγκύπρια , προσωπικά αλλά και μέσω άλλων Υπηρεσιών ( όπως Γραφείο του Πολίτη , Γραφείο Ευημερίας, Γυναικείες Οργανώσεις ) αναφορικά με τα δικαιώματα τους και τις θέσεις του Συνδέσμου.
Θα επανέλθουμε με συγκεκριμένη πρόταση (προτεινόμενο πρόγραμμα ημερίδων και κοστολόγηση των δράσεων) το συντομότερο δυνατόν .
Β. Ταμείο Νομικής Αρωγής
Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των γυναικών συναρτάται άμεσα με την δυνατότητα πληρωμής των εξόδων των δικαστικών διαδικασιών .Ιδιαίτερα σήμερα, σε συνθήκες ανεργίας και οικονομικής κρίσης η δυνατότητα αυτή είναι τις πλείστες περιπτώσεις ανύπαρκτη, ακόμα και για καταχώρηση των απόλυτα αναγκαίων διαδικασιών που αφορούν τα δικαιώματα των παιδιών ( διατροφή, γονική μέριμνα) .
Έχουμε αντιληφθεί ότι το Ταμείο Νομικής Αρωγής για Οικογενειακές Υποθέσεις έχει μειωθεί δραστικά σε σημείο που η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των μονογονιών που στερούνται εισοδημάτων ή ακόμα είναι και άνεργες/οι, έχει καταστεί χωρίς περιεχόμενο. Για τους μονογονιούς όμως η έκδοση διαταγμάτων (διαζυγίου, διατροφής, γονικής μέριμνας) αποτελεί με βάση την σχετική νομοθεσία, προϋπόθεση απόδειξης της ιδιότητας του μονογονιού, την οποία στο τέλος αποστερούνται λόγω αδυναμίας να εκδώσουν τα σχετικά διατάγματα , αποστερούμενες/οι τα σχετικά επιδόματα.
Συνεπώς πιστεύουμε ότι είναι άμεση ανάγκη να προχωρήσουμε σε ίδρυση δικού μας σχεδίου νομικής αρωγής στα μέλη μας, στο οποίο θα καλέσουμε δικηγόρους ευαισθητοποιημένους να συμμετέχουν σε επίπεδο τουλάχιστον συμβουλευτικής με παροχή δωρεάν υπηρεσιών .Πλην όμως παραμένει η ανάγκη κάλυψης εξόδων έστω σε συμφωνημένη χαμηλή βάση, των δικαστικών διαδικασιών
Προς αυτή την κατεύθυνση πιστεύουμε ότι ως ΕΜΔΓ μπορείτε να συμβάλετε προς υλοποίηση του στόχου 2 του Στρατηγικού Σχεδίου , εγκρίνοντας μας ένα κατ αρχήν ποσό με το οποίο να παρέχουμε ένα εφ άπαξ ποσό για κάλυψη μέρους μιας τουλάχιστον διαδικασίας ( διατροφή ή γονική μέριμνα ή διαζυγιο) μέλους μας το οποίο βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση .
Ταυτόχρονα αναμένουμε να δράσετε άμεσα για βελτίωση του συστήματος και των κριτηρίων παραχώρησης νομικής αρωγής από το Κράτος σε υποθέσεις Οικογενειακών Δικαστηρίων αφού η διαδικασία και ενδεχομένως τα διαθέσιμα κονδύλια έχουν εξοστρακίσει ουσιαστικά το δικαίωμα που καθιέρωσε ο Νόμος, αφήνοντας εκτεθειμένες γυναίκες και παιδιά χωρίς δυνατότητα διεκδίκησης στοιχειωδών δικαιωμάτων ( διατροφή , γονική μέριμνα παιδιών).
Γ. Πρόσληψη κοινωνικού λειτουργού
Όπως θα γνωρίζετε τα προβλήματα των μονογονιών είναι πολλαπλά και η πρώτη βοήθεια την οποία χρειάζονται οι μονογονιοι για να χειριστούν μια πραγματικά δύσκολη κατάσταση στα πρώτα στάδια της διάλυσης ενός γάμου , είναι η συμβουλευτική και η παροχή πληροφοριών για τα δικαιώματα τους και τις αναγκαίες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν μέχρι να ισορροπήσουν με την απουσία του δεύτερου γονέα, την φύλαξη των παιδιών, και την στήριξη άλλων υπηρεσιών όπως το Γραφείο Ευημερίας .
Ο Σύνδεσμος μας ενώ έχει περί τα 2000 μέλη και στον οποίο απευθύνονται καθημερινά περί τα 20 άτομα ζητώντας στήριξη, προστασία και ενημέρωση δεν έχει σήμερα κανένα μόνιμο λειτουργό να ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες .
Είναι για αυτούς τους λόγους που ο Σύνδεσμος χρειάζεται να προσλάβει σε μόνιμη η μερική απασχόληση άτομο με κατάλληλες γνώσεις ( κοινωνιολόγο, ψυχολόγο ) ο οποίος/α με κατάλληλη εκπαίδευση να μπορεί να χειρίζεται τις καθημερινές εκκλήσεις για βοήθεια προσανατολίζοντας στις σωστές λύσεις και διαδικασίες προστασίας .
Αναμένουμε την στήριξη σας προς υλοποίηση της ανάγκης αυτής μελετώντας το συγκεκριμένο κόστος και επανερχόμενοι .
Δ. Ιστοσελίδα /Μητρώο μελών
Για τους ίδιους πιο πάνω λόγους αποφασίσαμε ότι είναι άμεσα αναγκαία η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση των μελών μας ώστε να μπορούμε να επικοινωνούμε μαζί τους με άμεσα με ενημερωτικά δελτία αξιοποιώντας την νέα τεχνολογία .Σήμερα τα μέλη του Συνδέσμου( βρίσκονται σε έντυπη μορφή η οποία επιτρέπει μόνο τηλεφωνική ή ταχυδρομική ενημέρωση πράγμα που δημιουργεί κόστος και τεράστια δυσκινησία στην επικοινωνία, ενημέρωση και διαφώτιση των μονογονιών.
Επιπρόσθετα με την δημιουργία Ιστοσελίδας θα μπορεί ο λειτουργός του Συνδέσμου να επικοινωνεί και να απαντά θέματα που εγείρουν τα μέλη μας ή άλλοι μονογονιοί μέσα από την Ιστοσελίδα.
Αναμένουμε την στήριξη σας προς υλοποίηση της ανάγκης αυτής μελετώντας το συγκεκριμένο κόστος και επανερχόμενοι .
ΣΤ. Αναθεώρηση /Τροποποίηση Οικογενειακού Δικαίου
Το οικογενειακό δίκαιο και η λειτουργία των Οικογενειακών Δικαστηρίων έχουν λειτουργήσει από το έτος 1990 αποτελώντας τότε σημαντικά εκσυγχρονιστικά νομοθετήματα .Σήμερα 25 χρόνια αργότερα, με την ραγδαία αύξηση των διαζυγίων, τις καθυστερήσεις στην επίλυση των διαφορών από την διάλυση ενός γάμου αλλά και το τεράστιο κόστος που προκαλείται στους μονογονιούς για να επιλύσουν τις διαφορές αυτές, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει άμεσα και αποτελεσματικά την κοινωνική ανάγκη η μονογονική οικογένεια να μπει σε μια νέα ισορροπία το συντομότερο δυνατόν αλλά αντίθετα συμβάλλει στο να συνεχίζεται η ταλαιπωρία μέσα στα Οικογενειακά Δικαστήρια .
Η διαδικασία επιβαρύνει περισσότερο τους μονογονιούς που έχουν την φύλαξη των παιδιών τους ( ως επί το πλείστον γυναίκες) οι οποίες έχουν το βάρος να αγωνιστούν για να διεκδικήσουν την ευημερία και ισορροπία των παιδιών τους, ενώ εν τέλει τα διατάγματα διατροφής δεν μπορούν να εισπραχτούν . Είναι η θέση μας ότι υπάρχει η ανάγκη δραστικών τροποποιήσεων του θεσμικού πλαισίου και της διαδικασίας ενώπιον των Οικογενειακών Δικαστηρίων ώστε οι αποφάσεις αυτών να μην καταλήγουν σε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών (όπως η φυλάκιση γυναικών λόγω μη συμμόρφωσης με διάταγμα επικοινωνίας αλλά όχι αντρών που ασκούν απλά «δικαίωμα» επικοινωνίας) .
Υπενθυμίζουμε ότι τα Οικογενειακά Δικαστήρια στην δικαιοδοσία των περιουσιακών διαφορών δεν επιλαμβάνονται τον καταμερισμό των χρεών των συζύγων αλλά μόνο της αύξησης της περιουσίας, ούτε και επεμβαίνουν στις υποθέσεις των Τραπεζών με αποτέλεσμα οι γυναίκες να παραμένουν διπλά εκτεθειμένες σε αγωγές από εγγυήσεις και υποθήκευση περιουσιών ή ακόμα και κατοικίας τους .
Ο Σύνδεσμος έχει ξεκινήσει την μελέτη του οικογενειακού δικαίου και θα επανέλθει με συγκεκριμένες προτάσεις τροποποιήσεων.
Στόχος και εισήγηση μας είναι η δημιουργία μιας νέας ad hoc νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής υπό την αιγίδα του ΕΜΔΓ η οποία να μελετήσει τα προβλήματα και να προχωρήσει σε συνολική αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου ετοιμάζοντας τροποποιητικά νομοσχέδια εντός τακτού χρονικού πλαισίου, με στόχο τα Οικογενειακά Δικαστήρια να γίνουν πιο αποτελεσματικά , και να λαμβάνουν υπόψιν τα προβλήματα και τα συμφέροντα τόσο των μονογονικών οικογενειών που πρέπει να ορθοποδήσουν , των παιδιών αλλά και των γυναικών που στην συντριπτική τους πλειοψηφία αναλαμβάνουν μόνες τους την φύλαξη των παιδιών τους χωρίς άλλα στηρίγματα υφιστάμενες τεράστιες διακρίσεις σε όλους τους τομείς της ζωής τους .
Ζ. Εκποιήσεις
Ταυτόχρονα με τα πιο πάνω ο Σύνδεσμος μας προβληματίζεται για την έναρξη των εκποιήσεων ενυπόθηκων ακινήτων/κατοικιών , αφού πλείστα μέλη του βρίσκονται παγιδευμένα σε δάνεια και υποθήκευση των κατοικιών τους στις Τράπεζες είτε για επιχειρήσεις των συζύγων είτε για την απόκτηση κατοικίας ενώ σήμερα βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία να εξοφλήσουν τα δάνεια αυτά .
Δυστυχώς η νομοθεσία που έχει ψηφιστεί δεν παρέχει καμία προστασία ενώ το κράτος δεν έχει προβλέψει πως θα προστατεύσει τις οικογένειες που θα βρεθούν στους δρόμους .
Εκφράζουμε την ανησυχία μας και ζητούμε όπως :
– δημιουργηθεί Ταμείο Νομικής Αρωγής σε υποθέσεις εκποιήσεων κατοικιών από Τράπεζες το οποίο να δίνει την δυνατότητα σε μονογονιούς να αιτούνται αναστολή δικαστικών διαδικασιών και άλλα νομικά μέτρα για την προστασία της κατοικίας αυτών .
-Να ζητηθούν από μέρους σας κοινωνικά μέτρα προστασίας γυναικών και παιδιών τα οποία θα βρεθούν στους δρόμους .
H.Πολιτικές /Νομοθεσίες Υπουργείου Εργασίας , Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Ταυτόχρονα με τα πιο πάνω διαπιστώνουμε ότι πολιτικές και νομοθεσίες που αφορούν το Υπουργείο Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αφορούν τους μονογονιούς αφήνοντας εκτεθειμένους με την μείωση και περικοπή των επιδομάτων καθώς την διαδικασία του ΕΕΕ η οποία νοσεί και έχει αφήσει χιλιάδες οικογένειες μονογονιών εκτεθειμένες .
Ως εκ τούτου αναμένουμε όπως με την δική σας παρέμβαση εξευρεθούν τρόποι
-αλλαγής του τρόπου καθορισμού των επιδομάτων
-Επισπευστεί άμεσα η διαδικασία της παραχώρησης του ΕΕΕ.
Αναμένουμε την διευθέτηση συνάντησης για την συζήτηση των πιο πάνω καθώς και των αιτημάτων μας τα οποία έχουν υποβληθεί στο Υπουργείο Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ( σχετικό Υπόμνημα επίσης επισυνάπτεται) .
Με εκτίμηση,
…………………………………………..
Αργεντούλα Ιωάννου
Πρόεδρος Δ.Σ.