Μακρύς ο δρόμος για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης
*Τονίστηκε στην εκδήλωση εν όψει της καθόδου της Ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης GREVIO
«Η Κύπρος είναι πρώτη στην ψήφιση των Νόμων αλλά τελευταία στην εφαρμογή τους»
Πέραν των 30 γυναικείων κινημάτων, φορέων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και ακτιβιστριών συμμετείχαν στην ανοικτή συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που αφορά στην εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων (ΠΑΣΜΟΙΦ) και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου (MIGS), με αφορμή την κάθοδο της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης “GREVIO” για την πορεία και την αξιολόγηση της εφαρμογής της Σύμβασης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκαν σωρεία εισηγήσεων για την πρόληψη της βίας και επισημάνθηκε ότι οι γυναίκες της Κύπρου πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματα τους. Σημειώθηκε ταυτόχρονα πως «ενώ η Κύπρος είναι πρώτη στην ψήφιση των νόμων, στην εφαρμογή είναι τελευταία». Μια αυτονόητη εισήγηση που έγινε από τους εμπλεκόμενους φορείς είναι η ενημέρωση των γυναικών για τα βασικά δικαιώματα που προνοεί το νομοθετικό πλαίσιο της Κύπρου για την ισότητα των φύλων, αλλά και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών προκειμένου να τα διεκδικούν.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Κουκουμάς ο οποίος σε δηλώσεις του ανέφερε ότι το ΑΚΕΛ ζητήσει να συζητηθεί στη Βουλή η πορεία εφαρμογής της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για τη Βία Κατά των Γυναικών. Είναι χαρακτηριστικό, τόνισε, ότι η σχετική νομοθεσία ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2021 και μέχρι τις αρχές του Μάρτη 2022, δεν είχε διοριστεί ο Συντονιστικός Φορέας που θα παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης στη χώρα μας. Η απόφαση του Ανωτάτου στην υπόθεση της 19χρονης Βρετανίδας, ανέφερε, ανέδειξε ότι δεν συμβαίνουν «κάποια λάθη» από ορισμένους κρατικούς λειτουργούς κατά την εξέταση των καταγγελιών έμφυλης βίας. Αντίθετα, υπέδειξε ένας θεσμικός σεξισμός διέπει ολόκληρο το κρατικό σύστημα, από την αστυνομία και τις ανακριτικές αρχές, μέχρι τα δικαστήρια.
«Ταυτόχρονα, πρόσθεσε, είναι ντροπιαστικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει θέσει εξαιρέσεις στην εφαρμογή στη χώρα μας της Σύμβασης, όπως για παράδειγμα στο άρθρο 30(2). Έτσι, όταν μια γυναίκα θύμα βίας, κακοποιήθηκε σε σημείο που μένει ανάπηρη, δεν θα έχει καμιά οικονομική στήριξη από το κυπριακό κράτος, ακόμα κι αν το κράτος αποδεδειγμένα αμέλησε ή αδιαφόρησε να την προστατεύσει». Μπορούμε, άραγε, διερωτήθηκε ο βουλευτής, να μιλούμε ειλικρινά στην Κύπρο για καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, ενόσω υπάρχει ακόμα αυτή η εξαίρεση από μέρους της κυβέρνησης; Πρέπει, πρόσθεσε, να πιεστεί η κυβέρνηση και από την κοινωνία και από όλες τις πολιτικές δυνάμεις να αποσύρει τις επιφυλάξεις που έθεσε στη Σύμβαση.
Σύμφωνα με την Πρόεδρο του ΠΑΣΜΟΙΦ Αργεντούλα Ιωάννου, υπάρχει μακρύς δρόμος μέχρι την πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης, καθώς από τη συζήτηση διαπιστώθηκαν για άλλη μια φορά τα τεράστια κενά και οι ελλείμματα πολιτκών στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.
Ωστόσο υπογράμμισε, οι γυναικείες οργανώσεις και οι άλλοι φορείς και φεμινιστικές συλλογικότητες θα πρέπει να συνενώσουν τις δυνάμεις τους, και να γίνουν μια ισχυρή φωνή που να «ενοχλεί» συνεχώς και να αγωνίζεται για να δημιουργηθούν οι θεσμικές δομές και να αναπτυχθεί ένας σωστός στρατηγικός σχεδιασμός που σήμερα δεν υπάρχει.
Τόνισε επίσης, ότι χρειάζεται πολιτική βούληση και κονδύλια για την καταπολέμηση του φαινομένου, αφού σήμερα δεν υπάρχουν οι σωστες δομές για να γίνονται οι καταγγελίες αλλά ούτε και η αναγκαία και επιβαλλόμενη στήριξη των θυμάτων για να μπορέσουν να απεγκλωβιστουν απο την βία.Πιο σκληρά βιώνεται η βία στις ευάλωτες ομάδες γυναικών αφού η βία προστιθεται στην φτώχια και σε σε μια σειρά άλλες διακρίσεις και ταλαιπωρίες που περνούν οι γυναικες αυτές.Αποτέλεσμα των πιο πάνω, υπογράμμισε είναι η μη καταγραφή των πραγματικών διαστάσεων του φαινομένου.
Θα πρέπει κατέληξε η κα Ιωάννου να δημιουργηθούν προγράμματα κοινωνικής ψυχολογικής και οικονομικής στήριξης που να προσφέρουν άμεση προστασία στα θύματα, τα οποία θα κάνουν την κάθε γυναίκα να νοιώθει ασφάλεια να καταγγείλει και να ξεφύγει από την βία.
Από την πλευρά της η Πρόεδρος του MIGS Σουζάνα Παύλου ανέφερε ότι στην εκδήλωση συζητήθηκαν θέματα εφ’ όλης της ύλης για την πρόληψη, την καταστολή ειδικότερα σε θέμα ασύλου και μετανάστευσης και για την προστασία και στήριξη των γυναικών. Σύμφωνα με την κα Παύλου από τις γυναίκες -οι οποίες εκπροσωπούσαν διάφορες οργανώσεις- ακούστηκαν πολλές και χρήσιμες τοποθετήσεις. Με βάση αυτές τις εισηγήσεις, πρόσθεσε, θα ετοιμαστεί υπόμνημα που θα αποσταλεί σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και υπουργεία, ώστε να ασκηθεί πίεση και νομοθετική αλλαγή εκεί και όπου χρειάζεται αλλά κυρίως να υπάρξουν αλλαγές στις πρακτικές όσον αφορά στην πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Σημείωσε επίσης, ότι η ομάδα αξιολόγησης δεν έρχεται για να επικρίνει αλλά για να βοηθήσει και να αξιολογήσει την πορεία της εφαρμογής, να εντοπίσει κενά εκεί που υπάρχουν και ειδικότερα να ακούσει τις απόψεις της κοινωνίας των πολιτών.
«Η ομάδα θεωρεί τις απόψεις, την εξειδίκευση και την εμπειρία των μη κυβερνητικών οργανώσεων, πολύ σημαντικές προκειμένου να γίνουν συστάσεις προς την Κυπριακή Δημοκρατία για το πώς μπορούν να προχωρήσουν κάποια βήματα μπροστά». Καταλήγοντας σημείωσε, πως αν όλες οι γυναίκες γνωρίζουν τα δικαιώματα τους, το κράτος δεν θα μπορέσει παρά να τα εφαρμόσει.
Η εκπρόσωπος της Οργάνωσης Προστασίας Θυμάτων Σεξουαλικής βίας και Εκμετάλλευσης «Στίγμα» Νάντια Ευσταθίου, τόνισε με έμφαση ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν κανονισμοί για τη λειτουργία των καταφυγίων.
Όπως είπε «όταν είχαμε το ιδιωτικό καταφύγιο, το κράτος δεν στήριξε οικονομικά την οργάνωση γιατί όπως ισχυρίστηκε δεν τηρούσαμε τους κανονισμούς λειτουργίας. Όταν ρωτήσαμε ποιοι είναι οι κανονισμοί λειτουργίας, μας απάντησαν ότι δεν υπάρχουν»! Ο Νόμος εγκρίθηκε, αλλά οι κανονισμοί δεν υπάρχουν και αυτό ισχύει από το 2008. Ένα θύμα που θέλει άμεσα να ξεφύγει από τις απειλές κατά της ζωής του, κάτω από τις υφιστάμενες συνθήκες ανέφερε, θα πρέπει να ακολουθήσει μια μακροχρόνια διαδικασία.
Η Χριστίνα Καϊλή, εκπρόσωπος του MIGS αναφέρθηκε στο Άσυλο και τη μετανάστευση, σημειώνοντας ότι η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης είναι ξεκάθαρη: «Κάθε γυναίκα ή κορίτσι που έχουν βιώσει σεξουαλική βία ή κάθε μορφής βίας, να δικαιούται άδεια παραμονής στην Κύπρο, ώστε να μπορεί να την καταγγείλει για να προχωρήσουν οι διαδικασίες». Το γεγονός ότι οι αρχές δεν ανταποκρίνονται στις καταγγελίες των γυναικών μεταναστριών που ανήκουν στην εξαιρετικά ευάλωτη ομάδα είναι ένα επιπρόσθετο εμπόδιο για να προβούν σε καταγγελία. Ως εκ τούτου πρέπει να αρθούν όλες οι επιφυλάξεις που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία και επηρεάζει δυσανάλογα της γυναίκες, είπε.
